လုၢ်အီၣ်ၦၤလၢအလိၣ်ဘၣ်တက့ၢ်
လံစၤ (LISA) ဒီးဖရဲးဒံၣ် မဲးမံၣ်လၣ် (Fredie McMillan) အိၣ်ဒီးတၢ်အီၣ်အကျးတဖျၢၣ် လၢအလီၤဆီန့ၢ်ၦၤဂၤ ဖဲဝ့ၢ်ဘရူတၢၣ်(Brewton), အဲၣ်(လ)ဘၤမါ (Alabama) ကီၢ်စဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤလၢအဟဲရဲၣ်လီၤအိၣ်ခိးသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်, အဝဲသ့ၣ်ကတဲာ်ကတီၤန့ၢ် တၢ်အီၣ် ကိၢ်ကိၢ်လၢၤလၢၤ, ဒီးတလိၣ်ဟ့ၣ်ဝဲတၢ်အီၣ်အၦ့ၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အါတက့ၢ်ၦၤသးၦၢ်တဖၣ်လၢ ကအီၣ်အီတၢ်တလၢတလီၣ်, ဒီးတအီၣ်ညီနုာ်တၢ်လၢတၢ်အီၣ်အကျးတဖၣ်အဂီၢ်, ၦၤနီၣ်ဒီမါဝၤခံဂၤအံၤ အဲၣ်ဒိးမၤစၢၤဝဲလီၤလီၤဆီဆီအဃိ, စူးကါဝဲကျိၣ်စ့တဖၣ်လၢအဝဲသ့ၣ်ပာ်ဖှိၣ်တ့ၢ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဒိးန့ၢ် တၢ်ဟ့ၣ်မၤဘူၣ်တဖၣ်လၢ တၢ်မၤဘူၣ်တလါအပူၤန့ၣ်လီၤ. လံစၤ စံးဝဲဒၣ်, “ဘၣ်တဘျီဘျီ, တလါအပူၤန့ၣ် တၢ်တအိၣ်နီတမံၤဘၣ်. ဘၣ်တဘျီဘျီ, လံာ်က့ဖိလၢ အကွဲးစံးဘျုးစံးဖှိၣ်တၢ်, ဒီးဘၣ်တဘျီဘျီန့ၣ်, ပဒိးန့ၢ်ကျိၣ်စ့ ဒီလၣ် တကထိန့ၣ်လီၤ. ပတၢ်တိာ်ပာ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ် ပကလုၢ်အီၣ်လုၢ်အီ ၦၤလၢအလိၣ်ဘၣ်တဖၣ်, ဒီးအဝဲသ့ၣ်ကဒိးန့ၢ်က့ၤအသူးသ့ၣ်လၤကပီၤ, ဒီးပပှၤတဝၢ ကဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ပမ့ၢ်တသန့ၤလီၤပသးလၢကစၢ်ယွၤဘၣ်န့ၣ်ဒီး, ပကထံၣ် တၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲ ၦၤလၢ အလိၣ်ဘၣ်တဖၣ်အတၢ်မၤန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်မၤလၢအကီအခဲန့ၣ်လီၤ. လံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်တဖၣ် ကွဲးနီၣ်ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ဖဲ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီ ၦၤဂီၢ်မုၢ်လၢအကထိတဖၣ် အကတီၢ်န့ၣ် ဒ်သိးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် ကမၤသကိးတၢ်ဒီးအီၤအဂီၢ်…
ဖဲတၢ်အဲၣ်တၢ်သးကညီၤဒီးတၢ်စံၣ်ညီၣ်တီ သဂၢၢ်လိာ်သးအကတီၢ်
တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်တီလၢ လါအီကူာ် | တၢ်အဲၣ်တၢ်သးကညီၤ ဒီး တၢ်စံၣ်ညီၣ်တီ
မ့ၢ်ယကဘၣ် တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဧါ, မ့ၢ်ကဘၣ်လဲၤဆှိးထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤဧါ.ကၠိဖိ လၢမဲဟဲးတၢၢ်(Manhattan) တီၤထီကၠိ လၢအမံၤဟူ သၣ်ဖျါတဂၤ ဘၣ်တၢ်မၤနၢၤမၤဃၣ်အီၤလၢတံၤသကိး လၢအသ့ၣ်ညါ လိာ်သး လၢညါတဂၤ အဃိ အသးအ့န့ဒီးသးဘၣ် တံာ်တာ်ဝဲ န့ၣ်လီၤ. အသကိးန့ၣ်…
ကွၢ်ဃီၤတၢ်ဆူ ကစၢ်ခရံာ်အအိၣ်
ဖဲ အဲ(န)ဒြူ (Andrew) သိၣ်လိအဖိခွါလၢ တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်ခီၣ်န့ၣ်ဒီး, တူၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်သးဟးဂီၤန့ၣ်လီၤ. အဖိခွါ ပှၤယဲၢ်နံၣ်ဖိတဂၤအံၤ ယီၢ်ဝဲဒၣ်လ့ၣ်ယီၢ်ခီၣ် တခီတၢၤ, ဒီးလီၤဃံၤဝဲဒၣ်တလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအဖိခွါ ကွၢ်ဝဲဒၣ်ထဲတၢ်တခီတၢၤအဃိ, တၢ်မၤအသးဒ်သိးအံၤလီၤန့ၣ် အဲ(န)ဒြူ သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ဝဲဒၣ်, ဒီးကူၣ်ထီၣ်တၢ်တမံၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဘၣ် အဖိခွါလၢ “နထံၣ် တၢ်အထူၣ်ဖဲန့ၣ်ဧါ. ကွၢ်ဃီၤဒၣ်တၢ်ဆူ တၢ်အထူၣ်, ဒီးယီၢ်နဲလ့ၣ်ယီၢ်ခီၣ်တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. ဒ်အစံးတ့ၢ်ဝဲအသိး, အဖိခွါန့ၣ် မၤပိာ်ထွဲဝဲဒၣ်အဃိ, တၢ်တဘျီအံၤ, အဖိခွါယီၢ်လဲၤဝဲဒၣ်ဆူညါကွ့ၢ်ကွ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
လၢ အဲၣ်ဒရူ အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲအဂီၢ်, တၢ်မၤအသးအံၤ ကဲထီၣ်တၢ်မၤလိတမံၤန့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်လၢခံ, ဖဲအဝဲတဲသ့ၣ်ညါက့ၤဝဲဒၣ် အၦၤကရူၢ်ဖိတဖုန့ၣ်ဒီး, စံးကတိၤကျၢၢ်တံၢ်ဝဲႇ "ကယဲၢ်ပကွၢ်ဃီၤတၢ်တမံၤမံၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲလၢ ပကလဲၤတုၤဃီၤဝဲဒၣ်" န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိး “ပကကွၢ်ဃီၤဆူ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး, ပှၤလၢအဒုးကဲထီၣ်, ဒီးမၤလၢထီၣ်ၦဲၤထီၣ်ပတၢ်နာ်” အဂီၢ်, လံာ်ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂:၂ ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤန့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤကမၢကမၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဒ်တၢ်ဒဲးဘးအလုၢ်အလၢ်, ဒီးတၢ်သးစဲထီဒိၣ်ဒိၣ်ယိာ်ယိာ်တဖၣ် မၤဘၣ်ဘျးပှၤ, မၤဘၣ်ထွဲပှၤဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲ, တၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်တဖၣ် သ့ဝဲဒၣ်အသိး,…
ယွၤအလၤကပီၤ တၢ်ပနီၣ်နဲၣ်စိတဖၣ်
ၦၤအီးစထြ့လယၢၣ်ဖိ ခရံးစတံၣ်ယၢၣ် စပဲၣ်စၣ် (Christian Spancer) န့ၣ်, လုၢ်အီၣ် အသးသမူ ဒ်အမ့ၢ်ပှၤတၢ်ဒိတၢ်ဂီၤတဂၤ, ဒီးဒိဝဲတၢ်ဂီၤ အါန့ၢ်အနံၣ်ခံဆံ, လၢ "အံးတၢ်ရှံယၤ ထံကီၢ် သ့ၣ်ၦၢ်" (Itatiaia National Park) လၢ ဘရၤစံ (Brazil) အကီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢအတၢ်ဂီၤတဖၣ်အကျါ တၢ်လၢအလီၤကမၢကမၣ်တမံၤန့ၣ် အဝဲဒိန့ၢ် မုၢ်တၢ်ကပီၤလၢအဆဲးကပီၤ ဟဲခီဖျိ ထိၣ် (Humming Bird) အဒံးဆ့ လၢအယၤထီၣ်အသးအတၢ်ဂီၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲထံၣ်န့ၢ်ဝဲလၢ ထိၣ်အဒံးဆ့ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ကပီၤအဧူၢ်ယဲၤ လၢအလီၤဂာ်ဒီးတၢၢ်ကွဲၤအလွဲၢ်တဖၣ် ဖဲလၢထိၣ်တဖၣ် ယူၤဝဲလၢမုၢ်အတၢ်ကပီၤ, ဒီးအခဲမရၣ် (Camera) အဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤဒိတၢ်ဂီၤအဂုၤအဂၤတဖၣ် ဒိန့ၢ်ဝဲတၢ်ဂီၤဒ်သိးအံၤဘၣ်ဆၣ်, တမ့ၢ်လၢထိၣ် (Humming Bird) ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢၢ်ကွဲၤအလွဲၢ်တဖၣ် လၢထိၣ်အဒံးဆ့တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အဒိအတဲာ် အတၢ်ထူးတၢ်တီၤ ခူသူၣ်တနီၤလၢ ကစၢ်ယွၤ တ့လီၤပာ်လီၤဝဲလၢအတၢ်ဘၣ်တ့အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဃံတၢ်လၤ, ဒီးတၢ်လီၤဘီလီၤမုၢ်ဒ်သိးအံၤ ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤ ၦၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဖၣ်အသးလၢ…
ကစၢ်ယွၤ ကဟံးဃာ်ပၢၤဃာ် အတၢ်အၢၣ်လီၤ
လၢကီၢ်အမဲရကၤဒီတကီၢ်အပူၤ, ၦၤကဲဒိၣ်ကဲၦၢ်တဖၣ် ဒ်သိးကဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် ၦၤမၤလိတၢ်ဖိတဖၣ်အသးသဟီၣ်အဂီၢ်, အၢၣ်လီၤအီလီၤဝဲ ၦၤကၠိဖိတဖၣ်လၢ ဖဲအထီၣ်ကၠိ တဆံသၢနံၣ်အတီၢ်ပူၤ, လၢအအိၣ်ဆိးတၢ်အလီၢ်အကျဲဒၣ်ဝဲန့ၣ်, မ့ၢ်ဖျိထီၣ်တၢ်ဒိးစဲးလၢအပတီၢ်ဂ့ၤဂ့ၤတဖၣ်န့ၣ်ဒီး, ၦၤမၤဂ့ၤမၤစၢၤတၢ်တဖၣ် ကဟ့ၣ်မၤစၢၤဆီၣ်ထွဲ တၢ်မၤလိလီၢ်ကဝီၤကမျၢၢ် ခီလ့ၣ်ကၠိ (မ) ဖၠၣ်စိမိၤ ဆူမဲာ်ညါ လွံၢ်နံၣ်အဂီၢ်, လၢအကီၢ်စဲၣ်ဒၣ်ဝဲ အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကွဲးနီၣ်ကွဲးဃါတဖၣ်ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် လၢဝ့ၢ်ဖးဒိၣ်တနီၤနီၤန့ၣ် တၢ်အၢၣ်လီၤခွဲးယာ်အဂ့ၤအဝါအံၤ ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ဝဲ ၦၤမၤလိတၢ်ဖိတဖၣ် ပှၤကဲဒိၣ်အဖိမ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်တဖၣ်အဖိမ့ၢ်ဂ့ၤ, ဖဲအဝဲသ့ၣ်နၢ်ဟူတၢ်ကစီၣ်တကီၢ်ခါန့ၣ် စးထီၣ် မၤလိန့ၢ်တၢ်ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ကၠိသရၣ်တဂၤ စံးဝဲဒၣ်လၢ “တၢ်ဂ့ၢ်တမံၤအံၤ ဆီတလဲကွံာ် တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလ့ၤတက့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤဖိသၣ်တဖၣ်လၢ အထီၣ်တီၤဘျီကၠိတဖၣ် ဒၣ်လဲာ်, စံးဝဲလၢ ကလဲၤထီၣ် ခီလ့ၣ်ကၠိန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်မၤအသးနီၢ်နီၢ်န့ၣ်လီၤ.” တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ လၢအအိၣ်ခိးပာ်လၢအမဲာ်ညါတမံၤအံၤ, မၤဆူၣ်ထီၣ်အါထီၣ် ပှၤကၠိဖိတဖၣ် သးအတၢ်ဆၢမိၣ်န့ၢ်, ဒီးအဝဲသ့ၣ်အတၢ်မုၢ်လၢ်လၢခါဆူညါအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ဒ်သိးတၢ်ကမၤစၢၤ ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ် လၢသီၦၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်ဖိတဖၣ် အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အဂီၢ်, ပှၤတၢ်မၢဖိ စီၤယိၤဟၣ် စံးကတိၤပာ်ဖျါဝဲ တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ကမၤအသးလၢခါဆူညါအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး အၢၣ်လီၤတ့ၢ်ဝဲလၢ ကဟဲက့ၤကဒါက့ၤဝဲဒၣ်, ဒီးဟဲက့ၤဝဲန့ၣ်ဒီး,…
